tetis denizi ne demek?
Tetis Denizi Hakkında Bilgi
Tetis Denizi, paleocoğrafya açısından büyük öneme sahip, Mezozoik ve Senozoik dönemlerde var olmuş devasa bir okyanustur. Süper kıta Pangea'nın parçalanmasıyla oluşmuş ve Gondwana ile Lavrasya kıtaları arasında yer almıştır.
Önemli Özellikleri:
- Oluşumu: Pangea'nın parçalanmasıyla birlikte, yaklaşık 250 milyon yıl önce (Permiyen döneminin sonları) oluşmaya başlamıştır.
- Konumu: Doğuda Pasifik Okyanusu'na kadar uzanan, batıda ise Atlantik Okyanusu'nun öncüsü sayılabilecek bir denizle bağlantılıydı. Bugünkü Akdeniz, Karadeniz, Hazar Denizi ve Aral Gölü, Tetis Denizi'nin kalıntılarıdır.
- Jeolojik Önemi: Alp-Himalaya orojenik kuşağının oluşumunda kritik bir rol oynamıştır. Afrika ve Hindistan levhalarının kuzeye doğru hareketi, Tetis Denizi tabanındaki tortulların sıkışmasına ve yükselmesine neden olarak bu dağ sıralarının oluşumunu tetiklemiştir.
- Biyoçeşitlilik: Tetis Denizi, sıcak ve sığ suları sayesinde zengin bir deniz yaşamına ev sahipliği yapmıştır. Bu dönemlere ait fosiller, Tetis Denizi'nin geçmişteki biyoçeşitliliği hakkında önemli bilgiler sunmaktadır.
- Kapanışı: Afrika ve Arabistan levhalarının Avrasya levhasına doğru hareketiyle Tetis Denizi zamanla daralmış ve kapanmıştır. Bu süreç, Alp-Himalaya dağ kuşağının yükselmesine ve günümüzdeki coğrafi şeklin oluşmasına yol açmıştır.
- Kalıntıları: Günümüzde Akdeniz, Karadeniz, Hazar Denizi ve Aral Gölü gibi iç denizler, Tetis Denizi'nin kalıntıları olarak kabul edilir. Bu denizlerin jeolojik yapısı ve sedimanları, Tetis Denizi'nin geçmişi hakkında önemli ipuçları taşır.